مغز پرکی
همه آدم‌ها از طعم تلخ خوششان نمی‌آید و هرگز دیده نشده‌است که کسی بعد از خوردن چیزی که طعم تلخ دارد احساس لذت کند و خوشحال شود.
شاید برایتان پیش‌آمده باشد که در حین خوردن بادام یکی از بادام ها تلخ بوده‌باشد و باعث بدمزه شدن دهان شما شود. البته این مورد بیشتر در مورد بادام‌های بومی و ارگانیک رخ می‌دهد. معمولا هم مردم نجفآباد در چنین مواقعی می‌گویند برای دل درد خوب است!!!!
مردمان نجفآباد برای بادام تلخ نیز راهکار دارند و آن‌را تبدیل به نوعی آجیل فوق العاده به نام مغز پرک می کنند. البته این آجیل معمولا با نام پرک بادام در دیگر شهرها نیز وجود دارد اما نکته اساسی آن در نجفآباد این است که از بادام تلخ درست میشود. البته از هسته زردآلو و یا هسته هلو نیز هم این آجیل خوشمزه را درست می کنند. که در ظاهر و طعم کمی متفاوت است.
در این مقاله سعی بر این است که مغز پرک نجفآباد را معرفی کنیم.
بادام تلخ
گل های درخت بادام تلخ صورتی است و گل های درخت بادام شیرین سفید است و با همین تفاوت می‌توان این دو درخت را در فصل بهار از هم تشخیص داد. ظاهر خود بادام نیز با هم متفاوت است معمولا بادام تلخ نوک تیزی دارند و باریک هستند و بادام شیرین معمولا گرد و پهن هستند.
اکثر افراد بادام تلخ را با روغن آن می‌شناسند و تصورشان این است که مصرف خوراکی ندارد. روغن بادام تلخ هم مصرف خوراکی و نوشیدنی ندارد و حاوی چربی‌های اشباع نشده و هیدروژن سیانید و .... است اما دارای خواص بسیار زیادی است.
خواص و مضرات بادام تلخ
بادام یک آجیل محبوب در بین اکثر افراد است البته از نوع شیرینش و در تصور کسی نیست که بتواند بادام تلخ را بخورد و لذت ببرد. بادام تلخ فواید و خواص منحصر به فردی دارد.
بادام تلخ حاوی نوعی سم به نام اسیدهیدروسیانیک است که در بدن تبدیل به سیانید میشود. خوردن فقط 7 عدد بادام تلخ سبب مسومیت شدید فرد میشود. البته این نکته قابل ذکر است که در طی تهیه مغز پرک سم زدایی انجام‌می‌شود و از این لحاظ جای نگرانی نیست.
موارد استفاده بادام تلخ
معمولا بادام تلخ به صورت روغن بادام تلخ در صابون، نرم کننده، لوسیون و... استفاده میشود و اکثر افراد از نوع خوراکی آن به شکل پرک بادام به صورت شیرین‌شده غافل هستند.
کاهش سردرد، تقویت بینایی، از بین بردن لکه‌های صورت ، درمان زخم‌های کهنه: مخلوط بادام تلخ آسیاب شده با سرکه به‌صورت پماد برای رفع سردرد مفید است و همچنین مالیدن آن به دور چشم باعث تقویت بینایی میشود و اگر این مخلوط را روی پوست بمالید مانند لایه برداری یا همان اسکراب عمل می‌کند و اگر بر روی زخم‌های کهنه خارش و مخملک مالیده شود آن را درمان می‌کند.
- رفع مشکلات تنفسی و ریه: بادام تلخ به رفع تنگی نفس، ورم ریه، سرفه مفید است.
- پاکسازی کبد: پاکسازی کبد و طحال با ترکیب بادام تلخ و عسل کاربرد دارد.
- رفع درد کلیه: ترکیب بادام تلخ با نشاسته و نعناع به رفع درد کلیه کمک می‌کند. ترکیب آن با شیره انگور نیز برای دفع سنگ کلیه توصیه شده‌است.
- رفع قولنج: ترکیب آن با بادام تلخ برای رفع قولنج مفید است.
- درمان اگزما: خمیر بادام تلخ به جای صابون برای بهبود نقاط مبتلا به اگزما مفید است.
- رفع بوی بد زیربغل و پا: خمیر بادام تلخ برای رفع بوی بد پا و زیر بغل مفید است.
مضرات بادام تلخ
بادام تلخ به دلیل داشتن اسیدهیدروسیانی را نمی‌توان به صورت خوراکی قبل از سم زدایی استفاده کرد همچنین روغن آن به دلیل اینکه بدون سم‌زدایی تولید میشود مصرف خوراکی ندارد.
اما وقتی تبدیل به مغز پرک میشود دیگر سمی در آن وجود ندارند و می‌توان آن را به صورت خوراکی استفاده کرد.
مقایسه بادام شیرین و تلخ
بادام از آجیل‌های پرطرفدار است و کمتر کسی به بادام شیرین حساسیت دارد. ظاهر مغز بادام شیرین و تلخ هر دو شبیه است (البته با پوست ظاهری متفاوت دارند) اما طعم و بوی آن ها تفاوت دارد.
سم هیدروسیانیک در هر دو وجود دارد اما در بادام تلخ 40 برابر بیشتر از بادام شیرین است. روغن هر دو بادام از نوع اسیدهای چرب غیر اشباع هستند اما عمر روغن بادام تلخ کوتاه‌تر است و بالطبع باید زودتر مصرف شود.
مشخصات ظاهری پرک بادام
شکل آن شبیه اشک است و بیشتر بیضی شکل می‌باشد. پوست سبوسی بادام گرفته‌شده‌است. وقتی بادام خیس بخورد و البته کمی جوشانده شود پوست سبوسی آن به راحتی با کمی فشار جدا میشود و به دو نیمه هم تقسیم میشود.
خواص پرک بادام
بادام در مقایسه با انواع دیگر آجیل طبع معتدل‌تر و گرمی دارد و حساسیت کمتری ایجاد می‌کند. بادام هر چه شیرین‌تر باشد مزاج گرم‌تری خواهد داشت. کالری هر صد گرم بادام بیشتر از 500 کالری است که در پرک بادام بیشتر می‌باشد.
ویتامین E در بادام بیشتر از بقیه آجیل‌هاست که باعث تقویت حافظه میشود. شیر بادام معمولا از پرک بادام تهیه میشود و تنها منبع ویتامین D گیاهی است. پرک بادام سرشار از مواد معدنی است و منبع کلسیم، آهن و منیزیم است.
بادام در رژیم‌های غذایی می‌تواند از آسیب به پوست و مو جلوگیری کند.
مصارف مغز پرک بادام
مغزهای یک‌دست و زیبای مغز پرک با طعم و بافت دلپذیرش برای تزئین شیرینی و غذا استفاده میشود. پرک بادام را در شیر، ماست، سالاد نیز می‌توان بکار برد. پرک بادام به دلیل داشتن اسیدهای چرب غیر اشباع، فیبر، آنتی‌اکسیدان و ویتامین‌هایی مانند منیزیم و فسفر برای افزایش سلامت دندان و استخوان مفید است.
تهیه مغز پرک بادام از بادام تلخ
بعد از مغز کردن بادام‌ها در ظرفی آن را با آب به مدت حدود 10 الی 15 دقیقه می‌جوشانیم. تا پوست سبوسی روی بادام نرم شده و به راحتی با فشار کوچکی از آن جدا شود.
بعد از این مرحله مغز بادام‌ها به طور طبیعی از وسط دو قسمت میشود و به شکل پرک درمی‌آید و نوبت به شیرین کردن بادام ها میرسد.
برای این کار بادام‌ها باید تا شیرین شدن کامل در آب بماند و روزی یکبار آب آن عوض شود و این کار تا شیرین شدن کامل مغزها ادامه دارد. وقتی مغزها کاملا شیرین شود دیگر آب داخل ظرف هم طعم شیرین خواهد داشت و تلخ مزه نخواهد بود.
شیرین شدن مغزها یک هفته تا 15 روز ممکن است طول بکشد. نوع بادام در این پروسه تاثیر گذار است. ولی باید به این نکته به خوبی دقت کرد که آب داخل ظرف به صورت روزانه عوض شود و قبل از عوض شدن کمی مغزها داخل آب هم زده شود تا به خوبی سم‌زادیی شود.
بعد از شیرین شدن کامل مغزها باید آن‌را آبکش کرد کمی نمک زد و بر روی یک پارچه تمیز پهن کرد تا خشک شود و سپس برای بهتر شده طعم آن به عنوان یک آجیل بو داده شود.
البته برای بو دادن مغز پرک باید کاملا خشک نشود و کمی نم دار باشد تا مغز تردتری به دست‌آید.
می توانید مغزها را به مغازه داده تا آن را بو دهد و یا در فر آن را به صورت تست شده در آورید و یا بر روی گاز آن را آماده کنید.