خواص تخمه آفتابگردان
تخمه آفتابگردان مهمان ثابت جمعهای دوستانه و فوتبالی است. همچنین همراه خوبی برای رانندگی های طولانی مدت است. این گیاه، بومی آمریکای شمالی است که در فرهنگ های جهانی مختلف جا باز کرده است و کشورهای اوکراین، روسیه و آرژانتین بیشترین میزان کشت گل آفتابگردان را در اختیار دارند. این گیاه، نه تنها خوراکی عالی، که منبعی سرشار از ویتامین ها، اُمگا 3، مواد معدنی و روغن های ضروری هستند. اضافهکردن این تخمه به رژیم غذایی، میتواند معجزهی بزرگی برای پوست، قلب، سیستم ایمنی و سلامت کلی بدن باشند. طبع تخمه ی آفتابگردان گرم و خشک است.
تخمه آفتابگردان معمولا در دو نوع اصلی کشت میشوند. یک نوع از این گل مخصوص تخمههایی است که میخوریم و نوع دوم تخمههای مخصوص روغنگیری هستند. تخمههای آفتابگردانی که مخصوص خوردن هستند، معمولا در پوستههای راه راه سیاه و سفید قرار دارند. ولی تخمههایی که برای روغن گیری استفاده میشوند دارای پوستهای تماما سیاه هستند.
تخمه آفتابگردان خوراکی را می توان به صورت خام و یا به صورت بو داده مصرف کرد. معمولا نوع خام آن برای مصرف پرندگانی از خانواده طوطی نیز استفاده می شود. شاید شما کسی را ندیده باشید که پوست تخمه را هم بخورد اما این پوستههای سیاه رنگی که دور ریخته میشود، حاوی فیبر زیادی است و میتوان آنها را خورد! با این حال این پوستهها سفت هستند و در صورت خوب جویده نشدن میتوانند به دستگاه گوارش آسیب برسانند.
اگر میخواهید با خواص تخمه آفتابگردان آشنا شوید و این دانهی شگفتانگیز را صرفا به عنوان مکمل تماشای فوتبال و مهمانی ها مصرف نکنید، مطالعه دنباله مطلب را از دست ندهید.
تخمه آفتابگردان در ایران
هرساله از اواسط شهریور ماه تا اواخر مهرماه فصل برداشت آفتابگردان است. پس از دانه کردن و خشک نمودن تخمه های آفتابگردان، تخمه های ناسالم و پوک از تخمه های سالم جدا و سپس برای فروش عمده وارد بازار می کنند. قطب تولید تخمه آفتابگردان در ایران، شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی می باشد. در این شهرستان یک بازار بزرگ عمده فروش تخمه نیز وجود دارد. عواملی که روی قیمت تخمه موثر هستند شامل: نوع تخمه، خام یا بو داده، طعم تخمه و کیفیت آن می باشد.
مزایا تخمه آفتابگردان
تخمه آفتابگردان سرشار از فسفر، منگنز، روی، پتاسیم، منیزیم، آهن و حاوی میزان قابل توجهی فولات (اسیدفولیک)، ویتامین B5 و ویتامین های دیگر گروه B است. یک چهارم فنجان تخمه آفتابگردان حاوی 60٪ ارزش غذایی ویتامین ای روزانه است. علاوه بر آن، آفتابگردان خواص دیگری نیز دارد که در زیر به بررسی برخی از آن ها می پردازیم:
- سلامت قلب و کاهش کلسترول بد: اُمگا ۳ موجود در آفتابگردان به کاهش بی نظمی های ضربان قلب، تری گلیسرید خون، خطرات تشکیل لخته، سرعت سخت شدن شرایین، خطر فشارخون بالا کمک می کند و برعکس اُمگا۳ های دارویی، خطر مسمومیت ندارند. همچنین ویتامین ای و فولات موجود در تخمه آفتابگردان، ماده مغذی است که سلامتی قلب و عروق را بهبود می بخشد.
- کاهش خطر ابتلا به سرطان: آنتی اکسیدان موجود در آفتابگردان، موجب عدم رشد سلول های سرطانی می شود.
- مفید برای قند خون و دیابت: مصرف تخمه میزان هیپرگلیسمی را کاهش میدهد و موجب کنترل قند خون افراد مبتلا به دیابت می شود. وجود سینارین در تخمه آفتابگردان سبب کاهش تریگلیسیرید و کلسترول میشود.
- تقویت سیستم ایمنی بدن: به علت دارا بودن ویتامین های گروه B
- موثر بر عملکرد مغز و بهبود خلق و خو: تخمه آفتابگردان به علت محتوای بالای تریپتوفان می تواند آثار آرامبخش بر روی مغز شما داشته باشد و همچنین به متعادل ساختن مزاج بدن کمک می کند. غذاهای حاوی تریپتوفان، به بازسازی سروتونین مغز کمک می کند. سروتونین همچنین به صورت موثری تنش را کاهش می دهد و این اقدام به وسیله ایجاد احساس آرامش صورت می گیرد. همچنین کولین در این تخمه ها نقش حیاتی در عملکردهای حافظه و بینایی دارد.
- سرشار از فیبر برای کاهش وزن و رژیم غذایی: آفتابگردان اگر درست و به اندازه مصرف شود، میتواند سبب لاغری انسان شود. فیبر و پروتئین موجود در آفتابگردان، احساس سیری در طول روز را موجب می شود و از این طریق به کاهش وزن انسان کمک میکند.
- درمان کم خونی: به علت دارا بودن مقدار زیاد مس و منگنز
- مفید برای پوست و مو: تخمه آفتابگردان حاوی گاما لینولنیک اسید وآنتی اکسیدان ویتامین هایی که از نازک شدن و ریزش مو جلوگیری می کند. ویتامینE به رشد مو کمک می کند و برای پوست مفید است.
- بالا بردن انرژی و رفع گرسنگی: به علت دارا بودن پروتیین و قند
- تنظیم سطح هورمون های بدن: آفتابگردان غنی از اسید چرب ها مانند امگا 3 و امگا 6 است که به سوخت و ساز بهینه غده تیروئید کمک می کنند.
- بهبود عملکرد دستگاه گوارش: به علت فیبر بالای موجود در تخمه آفتابگردان، می تواند به عنوان یک ملین به بهبود یبوست کمک کند.
- درمان افسردگی و اضطراب: سروتین موجود در آفتابگردان، آرام بخش می باشد.
- کبد: تخمه آفتابگردان به علت داشتن ویتامینهایی مانند ویتامین D و A و املاح معدنی فراوان، به سلامت کبد کمک میکنند. این ویتامینها و املاح با افزایش سم زدایی کبد به درمان کبد چرب نیز کمک میکنند.
تاثیرات منفی مصرف بیش از اندازه
- اضافه وزن
- جذب بیش از حد چربی اشیاع
- افزایش فشار خون به دلیل نمک موجود در آن
- مسمومیت غذایی ناشی از فسفر و سلنیوم موجود در آفتابگردان که در بعضی از موارد حتی می تواند منجر به مرگ نیز شود.
انواع تخمه آفتابگردان
تخمه آفتابگردان انواع و اقسام مختلفی دارد که هر کدام از آن انواع نیز نمی تواند برحسب کیفیت درجه بندی شوند. از انواع تخمه آفتابگردان می توان موارد زیر را نام برد:
- دور سفید
- شمشیری
- سفید
- ریز